Βαμβάκι

Βαμβάκι

Το βαμβάκι (Gossypium hirsutum L.)

Το Bαμβάκι (Gossypium hirsutum L.) είναι ένα ετήσιο – βιομηχανικό φυτό. Αποτελεί το σημαντικότερο αγροβιομηχανικό προϊόν της Ελλάδας και θεωρείται η μεγαλύτερη κλωστική καλλιέργεια παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, καλλιεργείται κυρίως στα διαμερίσματα Θεσσαλίας, Μακεδονίας και Θράκης, σε μία έκταση πάνω από 3.000.000 στρέμματα. Συγκομίζεται σύσπορο, απαρτιζόμενο από τους σπόρους και τις ίνες. Τα δύο αυτά «συστατικά» του βαμβακιού, μετά τη συγκομιδή διαχωρίζονται. Οι ίνες του βαμβακιού προορίζονται για την κλωστοϋφαντουργία, ενώ οι σπόροι παρόλο που αποτελούν υποπροϊόν του βαμβακιού, αποτελούν πλούσια πηγή λαδιού και προορίζονται χρήση στις ζωοτροφές.

Έχει υπολογιστεί, πως με την αύξηση της χρήσης εισροών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, οι αποδόσεις του βαμβακιού έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία 50 χρόνια. Σήμερα, οι παραγωγές μπορεί να φτάσουν έως και τα 500 – 600 kg /στρέμμα.

Ωστόσο, το βαμβάκι αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις, οι οποίες αφορούν τη βιωσιμότητά του στο μέλλον. Στοιχείο κλειδί για την αποτελεσματικότερη και αειφόρα διαχείριση της καλλιέργειάς του, είναι η ορθολογική του θρέψη.

Προσαρμοστικότητα

Το βαμβάκι αποδίδει καλύτερα σε εδάφη μεσαίας σύστασης, υψηλής γονιμότητας και ικανοποιητικής συγκράτησης νερού. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, τα πιο κατάλληλα εδάφη για την καλλιέργεια του βαμβακιού θεωρούνται τα Αμμοπηλώδη (SL) έως τα Αργιλωπηλώδη (CL). Σχετικά με τις χημικές ιδιότητες του εδάφους, η πιο ενδεδειγμένη αντίδραση για την καλλιέργεια του βαμβακιού, είναι το εύρος pH 6 – 7,6. Σε περιπτώσεις υψηλού pH μπορεί να παρατηρηθεί δέσμευση Φωσφόρου, ενώ σε χαμηλά pH τοξικότητες Ιχνοστοιχείων. Το βαμβάκι είναι ένα φυτό θερμών κλιμάτων, με ιδιαίτερες απαιτήσεις σε υψηλές θερμοκρασίες την περίοδο της ανάπτυξης και της καρποφορίας.

Παράγοντες όπως η θερμοκρασία και η υγρασία του εδάφους, επηρεάζουν αρκετά τη διαδικασία της φύτρωσης. Ελάχιστη θερμοκρασία για ικανοποιητική φύτρωση, θεωρούνται οι 13°C, ενώ η άριστη θερμοκρασία για τη φυσιολογική ανάπτυξη και την επίτευξη υψηλών αποδόσεων είναι οι 32°C – 34°C.

Προσαρμοστικότητα
Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά

Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά

Το βαμβάκι αναπτύσσοντας ένα χαρακτηριστικό πασσαλώδες ριζικό σύστημα, παρουσιάζει δυσκολίες στην αφομοίωση θρεπτικών συστατικών, συνεπώς ο προσεκτικός σχεδιασμός της λίπανσής του, είναι αναγκαίος. Μετά τη συγκομιδή, ένα μέρος της βιομάζας του φυτού ενσωματώνεται στο έδαφος, καλύπτοντας ένα ποσοστό των θρεπτικών συστατικών που αφαιρείται. Στόχος της ορθολογικής λίπανσης, είναι τόσο η αναπλήρωση αυτής της ποσότητας των θρεπτικών συστατικών που απομακρύνεται, όσο και ο περιορισμός της απόκλισης απόδοσής του (Yield gap), με χρήση Specialty προϊόντων θρέψης.

Με την ορθολογική χρήση των 3 βασικών πυλώνων – πρακτικών της λίπανσης, βασικών, επιφανειακών και ειδικών διαφυλλικών εφαρμογών, μπορούμε με αειφόρο τρόπο να εξασφαλίσουμε τόσο υψηλές αποδόσεις και ποιότητα, όσο και μεγιστοποίηση του γενετικού δυναμικού του.

Στο βαμβάκι το Άζωτο (Ν) κατέχει υψηλή σημασία στη διαχείριση της θρέψης του, ακολουθούμενο από το Φώσφορο (P2O5) και το Κάλιο (K2O). Επιπλέον Μέσο και Μικρο-θρεπτικά συστατικά όπως το Ασβέστιο (CaO), το Βόριο (Β), ο Ψευδάργυρος (Zn) και το Θείο (S), παίζουν εξίσου σπουδαίο ρόλο. Κάθε ένα από τα παραπάνω θρεπτικά στοιχεία, διαδραματίζει το ρόλο του στην φυσιολογική ανάπτυξη του βαμβακιού και εφαρμόζεται με συγκεκριμένη πρακτική και σε συγκεκριμένα στάδια.

Στάδια ανάπτυξης του βαμβακιού:

  1. Σπορά / Φύτρωμα.
  2. Βλαστική ανάπτυξη.
  3. Προ-άνθηση (εμφάνιση πρώτων χτενιών έως έναρξη της ανθοφορίας).
  4. Ανθοφορία – Καρποφορία (Άνοιγμα καρυδιού – τελικό μέγεθος).
  5. Ωρίμανση.
  6. Συγκομιδή.
Βασική Λίπανση

Βασική Λίπανση

Η βασική λίπανση για την καλλιέργεια του βαμβακιού, εστιάζει στην επίτευξη των παρακάτω στόχων:

  1. Παροχή σημαντικής ποσότητας Αζώτου (Ν), για την κάλυψη των πρώτων Αζωτούχων απαιτήσεων από τη σπορά έως την εμφάνιση των πρώτων χτενιών. Το Άζωτο (Ν), συμβάλλει στην εξασφάλιση μίας υγιούς βλαστικής ανάπτυξης και εύρωστης φυλλικής επιφάνειας, ειδικά όταν αυτό βρίσκεται και σε σταθεροποιημένη μορφή, με μειωμένες απώλειες.
  2. Επαρκής εφοδιασμός Φωσφόρου (P2Ο5), για την ανάπτυξη ενός ισχυρού ριζικού συστήματος.
  3. Επάρκεια Καλίου (K2Ο). Το Κάλιο σε γενικές γραμμές ακολουθεί παρόμοιους ρυθμούς αφομοίωσης με το Άζωτο, με τη διαφορά ότι οι απαιτήσεις του αυξάνονται ειδικά στα στάδια γεμίσματος και ωρίμανσης των καρυδιών.
  4. Κάλυψη θρεπτικών απαιτήσεων Ασβεστίου (CaO), Βορίου (Β) & Ψευδαργύρου (Zn), για ομαλό φύτρωμα και ενισχυμένη υπέργεια και υπόγεια ανάπτυξη του φυτού, στα αρχικά στάδια ανάπτυξης του φυτού.
Επιφανειακή Λίπανση

Επιφανειακή Λίπανση

Η επιφανειακή λίπανση στο βαμβάκι, γίνεται για την κάλυψη της 2ης αιχμής των θρεπτικών απαιτήσεων της καλλιέργειας σε Άζωτο (Ν), το φαινολογικό στάδιο δηλαδή, πριν ή κατά την πρώτη εμφάνιση των χτενιών. Πραγματοποιείται είτε μέσω του λιπασματοδιανομέα, κατά μήκους της γραμμής σποράς, είτε μέσω της υδρολίπανσης στην περίπτωση αρδευόμενων εκτάσεων. Έως την εμφάνιση των πρώτων καρυδιών, η παροχή Αζώτου πρέπει να είναι συνεχής, συνεπώς συνιστάται χρήση παρεμποδισμένων λιπασμάτων Αζώτου στην περίπτωση των ξηρικών καλλιεργειών και επαναλήψεις εφαρμογών Αζώτου στην περίπτωση της υδρολίπανσης.

Την περίοδο ανάπτυξης των ινών, συνιστάται η προσθήκη Καλίου με επιφανειακές εφαρμογές, θρεπτικό στοιχείο που συμβάλει στην εξισορρόπηση φορτίου – βλάστησης. Ταυτόχρονα, η συμβολή του Ασβεστίου (CaO) στην διαμόρφωση καλής ποιότητας της ίνας, είναι εξαιρετικά σημαντική.

Με τις σωστές επιφανειακές εφαρμογές, η καλλιέργεια θα εξασφαλίσει:

 

 

 

 

  1. Ενισχυμένη ευρωστία, φυλλική επιφάνεια και φωτοσυνθετική δραστηριότητα των φυτών.
  2. Ορμονική ισορροπία.
  3. Αύξηση αριθμού καρυδιών ανά φυτό.
  4. Μεγαλύτερο γέμισμα, βάρος καρυδιών και αυξημένη ποιότητα ίνας.

 

 

Διαφυλλικές εφαρμογές

Σε κρίσιμα στάδια ανάπτυξης, όπως είναι η φάση 2 – 4 φύλλων (έντονο αβιοτικό stress λόγω χαμηλών θερμοκρασιών), η έναρξη – πλήρης ανθοφορία και η καρπόδεση, συνιστάται χρήση διαφυλλικών ειδικών σκευασμάτων θρέψης και βιοδιέγερσης όπως είναι Φωσφορούχοι και Ισορροπημένοι τύποι, Ιχνοστοιχεία Βορίου και Μολυβδαινίου, σκευάσματα με στόχο την εξισορρόπηση Ορμονικής ισορροπίας κ.α.

Προϊόντα εξειδικευμένων Ιχνοστοιχείων και βιοδιεγερτικών σκευασμάτων, μπορούν να εφαρμοστούν και με τη μέθοδο της υδρολίπανσης.

Απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία

Οι απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία για κάθε ξεχωριστή καλλιέργεια πρέπει να καθορίζονται από τον εκάστοτε γεωπόνο σύμβουλο, με γνώμονα τα αποτελέσματα των εδαφολογικών αναλύσεων, τη φυλλοδιαγνωστική και τις μακροσκοπικές παρατηρήσεις.

Μία προσέγγιση υπολογισμού των θρεπτικών αναγκών του βαμβακιού είναι η εξής:

 

Απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία

Θρεπτικές ανάγκες του βαμβακιού

Οι συνολικές θρεπτικές απαιτήσεις για μία ικανοποιητική παραγωγή, κατά προσέγγιση 400 κιλών σύσπορου βαμβακιού ανά στρέμμα είναι:

  • Άζωτο
    (N) 15-18 Kg
  • Φώσφορος
    (P2O5) 7-8 Kg
  • Κάλιο
    (K2O) 7-8 Kg
Πρόγραμμα Θρέψης

Πρόγραμμα Θρέψης

Οι παρακάτω αναφερόμενες δόσεις και στάδια ανάπτυξης είναι ενδεικτικά και αναπροσαρμόζονται πάντα ανάλογα με τις συστάσεις του γεωπόνου συμβούλου:

Γιατί η ορθολογική λίπανση εκτιμάται πάντα σε σχέση με:

  • Αναμενόμενη απόδοση.
  • Χαρακτηριστικά εδάφους.
  • Πυκνότητα φύτευσης.
  • Συνθήκες περιβάλλοντος.
  • Στάδιο ανάπτυξης.
  • Καλλιεργητική διάρκεια.
  • Ποικιλία.
X