Βαμβάκι

Το Bαμβάκι (Gossypium hirsutum L.) είναι ένα ετήσιο – βιομηχανικό φυτό. Αποτελεί το σημαντικότερο αγροβιομηχανικό προϊόν της Ελλάδας και θεωρείται η μεγαλύτερη κλωστική καλλιέργεια παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, καλλιεργείται κυρίως στα διαμερίσματα Θεσσαλίας, Μακεδονίας και Θράκης, σε μία έκταση πάνω από 3.000.000 στρέμματα. Συγκομίζεται σύσπορο, απαρτιζόμενο από τους σπόρους και τις ίνες. Τα δύο αυτά «συστατικά» του βαμβακιού, μετά τη συγκομιδή διαχωρίζονται. Οι ίνες του βαμβακιού προορίζονται για την κλωστοϋφαντουργία, ενώ οι σπόροι παρόλο που αποτελούν υποπροϊόν του βαμβακιού, αποτελούν πλούσια πηγή λαδιού και προορίζονται χρήση στις ζωοτροφές.

Έχει υπολογιστεί, πως με την αύξηση της χρήσης εισροών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, οι αποδόσεις του βαμβακιού έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία 50 χρόνια. Σήμερα, οι παραγωγές μπορεί να φτάσουν έως και τα 500 – 600 kg /στρέμμα.

Ωστόσο, το βαμβάκι αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις, οι οποίες αφορούν τη βιωσιμότητά του στο μέλλον. Στοιχείο κλειδί για την αποτελεσματικότερη και αειφόρα διαχείριση της καλλιέργειάς του, είναι η ορθολογική του θρέψη.

Το βαμβάκι αποδίδει καλύτερα σε εδάφη μεσαίας σύστασης, υψηλής γονιμότητας και ικανοποιητικής συγκράτησης νερού. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, τα πιο κατάλληλα εδάφη για την καλλιέργεια του βαμβακιού θεωρούνται τα Αμμοπηλώδη (SL) έως τα Αργιλωπηλώδη (CL). Σχετικά με τις χημικές ιδιότητες του εδάφους, η πιο ενδεδειγμένη αντίδραση για την καλλιέργεια του βαμβακιού, είναι το εύρος pH 6 – 7,6. Σε περιπτώσεις υψηλού pH μπορεί να παρατηρηθεί δέσμευση Φωσφόρου, ενώ σε χαμηλά pH τοξικότητες Ιχνοστοιχείων. Το βαμβάκι είναι ένα φυτό θερμών κλιμάτων, με ιδιαίτερες απαιτήσεις σε υψηλές θερμοκρασίες την περίοδο της ανάπτυξης και της καρποφορίας.

Παράγοντες όπως η θερμοκρασία και η υγρασία του εδάφους, επηρεάζουν αρκετά τη διαδικασία της φύτρωσης. Ελάχιστη θερμοκρασία για ικανοποιητική φύτρωση, θεωρούνται οι 13°C, ενώ η άριστη θερμοκρασία για τη φυσιολογική ανάπτυξη και την επίτευξη υψηλών αποδόσεων είναι οι 32°C – 34°C.

Το βαμβάκι αναπτύσσοντας ένα χαρακτηριστικό πασσαλώδες ριζικό σύστημα, παρουσιάζει δυσκολίες στην αφομοίωση θρεπτικών συστατικών, συνεπώς ο προσεκτικός σχεδιασμός της λίπανσής του, είναι αναγκαίος. Μετά τη συγκομιδή, ένα μέρος της βιομάζας του φυτού ενσωματώνεται στο έδαφος, καλύπτοντας ένα ποσοστό των θρεπτικών συστατικών που αφαιρείται. Στόχος της ορθολογικής λίπανσης, είναι τόσο η αναπλήρωση αυτής της ποσότητας των θρεπτικών συστατικών που απομακρύνεται, όσο και ο περιορισμός της απόκλισης απόδοσής του (Yield gap), με χρήση Specialty προϊόντων θρέψης.

Με την ορθολογική χρήση των 3 βασικών πυλώνων – πρακτικών της λίπανσης, βασικών, επιφανειακών και ειδικών διαφυλλικών εφαρμογών, μπορούμε με αειφόρο τρόπο να εξασφαλίσουμε τόσο υψηλές αποδόσεις και ποιότητα, όσο και μεγιστοποίηση του γενετικού δυναμικού του.

Στο βαμβάκι το Άζωτο (Ν) κατέχει υψηλή σημασία στη διαχείριση της θρέψης του, ακολουθούμενο από το Φώσφορο (P₂O₅) και το Κάλιο (K₂O). Επιπλέον Μέσο και Μικρο-θρεπτικά συστατικά όπως το Ασβέστιο (CaO), το Βόριο (Β), ο Ψευδάργυρος (Zn) και το Θείο (S), παίζουν εξίσου σπουδαίο ρόλο. Κάθε ένα από τα παραπάνω θρεπτικά στοιχεία, διαδραματίζει το ρόλο του στην φυσιολογική ανάπτυξη του βαμβακιού και εφαρμόζεται με συγκεκριμένη πρακτική και σε συγκεκριμένα στάδια.

Στάδια ανάπτυξης του βαμβακιού:

1. Σπορά / Φύτρωμα.
2. Βλαστική ανάπτυξη.
3. Προ-άνθηση (εμφάνιση πρώτων χτενιών έως έναρξη της ανθοφορίας).
4. Ανθοφορία – Καρποφορία (Άνοιγμα καρυδιού – τελικό μέγεθος).
5. Ωρίμανση.
6. Συγκομιδή.